Over borsten.

Disclaimer: Ik heb geen zin om het kunstvoeding vs. borstvoedingsdebat hier te voeren, Michael en ik hebben ons tijdens mijn zwangerschap ingelezen over borstvoeding en kwamen -samen- tot de conclusie dat voor ons, borstvoeding de logische keuze was. Zéker 6 maanden exclusief (gevolgd door Rapley) en bij voorkeur tot 2 jaar (of langer, als mama en kind dat wensen). Ik heb uiteraard respect wanneer u een andere keuze maakt. Maar dit is mijn blog en als bevallingsverhalen standaard deel uitmaken van mamablogs, waarom dan ook niet eens een borstvoedingsverhaal. Ik was duidelijk niet de enige met dat idee. Ik pende mijn verhaal neer omdat het niet zonder slag of stoot verliep en ik daar nogal van onder de indruk was (ik ben uiteraard blij voor u als het bij u wél van een leien dakje ging). Omdat een moeilijke start niet wil zeggen dat je niet lang zal kunnen voeden. Omdat ik blij ben dat ik volgehouden heb toen het moeilijk was, maar wou dat ik toen wist wat ik nu weet. Omdat ik hoop dat het dankzij die wetenschap de tweede keer makkelijker zal zijn.  Maar vooral, omdat ik mijn verhaal wil opschrijven voor als Olivia groot (en misschien zelfs zwanger) is. 

Als er iets is dat ik na 2+ jaar borstvoeding geven kan zeggen dan is het wel dat het een leerproces geweest is. Toen ik voor't eerst leerde bakken, maakte ik een simpele quatre-quart cake, nadat ik mijn mama dat ontelbare keren heb zien voordoen. Ik steek er mijn hand voor in het vuur dat ze die eerste keer mee met mij in de keuken stond om me te helpen. Toen ik beviel en voor't eerst borstvoeding gaf, maakte ik meteen het equivalent van een sterrenmaaltijd zonder dat iemand me dat ooit voorgedaan had. (Noot: ik ben de oudste thuis, mijn zus heeft geen kinderen en ook in mijn familie of vriendenkring heb ik niet al te veel borstvoeding van dichtbij gezien, omdat ik óf te beleefd was om mij te moeien met wat de mama in kwestie aan het doen was, óf er voor kunstvoeding gekozen werd.)

Ik had het -totaal foute- idee dat ik die sterrenmaaltijd wel eens efkes rap zou regelen. Dat borstvoeding vanzelf zou gaan. Dat idee werd versterkt door onze vroedvrouw, die de workshop Borstvoeding voor beginners die wij vol enthousiasme bij Boobs-'n-burps waren gaan volgen, als lichtjes onnodig had afgedaan. Haar devies was dat ik er vanuit moest gaan dat het allemaal zonder zou problemen verlopen (in tegenstelling tot de verhalen die ik van de andere cursisten, zwanger van hun tweede kindje, had gehoord). En áls het al moeilijk zou gaan, dan ging ik toch niets hebben aan dat borstvoedingsboek dat ik gekocht had, maar had ik real-time, hands-on expertise nodig die zij mij wel zou geven. 

Wat het ook zij, mijn idee was dus dat ik zou bevallen, dat er dan engeltjes zouden verschijnen die dansten, Olivia op mijn borst gelegd zou worden en dat ze mijn tepels zou vinden, zou aanhappen en het colostrum (de eerste 'melk') zou gaan vloeien. Haha, verkeerd gedacht!

Ik lag wel met Olivia op mijn borst maar werd tegelijkertijd op een andere, niet nader te vermelden plaats, terug in elkaar genaaid en van aanhappen was geen sprake. Olivia was maar niet in staat om mijn borst langer dan een seconde vacuüm te houden. Op zondag 10 maart, midden in de nacht werd Olivia geboren en voor het ochtend was, was het al duidelijk, borstvoeding geven zou niet van een leien dakje gaan. Miserie troef. Zéker 8 weken aan een stuk.

Ik mocht 12 uur na mijn bevalling naar huis maar enkel nadat ik de verpleging een bekertje vers gekolfd colostrum kon tonen én als ik plechtig beloofde dat onze vroedvrouw diezelfde avond ook nog poolshoogte zou komen nemen.

Die eerste nacht, tevens de eerste nacht thuis dus, probeerden we geduldig. We gaven Olivia het vers gekolfde colostrum via een Medela cupfeeder die we van het ziekenhuis hadden meegekregen of al vingervoedend. (Omwille van tepel-speenverwarring kreeg Olivia op dat moment geen melk in een flesje, geen tut en wilden we eigenlijk ook geen tepelhoedjes.) Olivia slurpte het bekertje leeg zoals een kat. Honger had ze in elk geval (soms was ze zelfs zo enthousiast dat ze het bekertje uit onze handen klopte, u begrijpt dat dat een klein drama was!) en ook de zuigreflex was sterk aanwezig. Ik denk dat wij die eerste weken quasi continu met onze pink in haar mond gezeten hebben, maar een tepel vacuüm houden dat lukte blijkbaar niet. .

Na 4 dagen sukkelen (ik), huilen (zowel ik als Olivia), wanhoop (Michael) én afvallen (Olivia) besloot de vroedvrouw dat het toch tijd was voor tepelhoedjes (die van Medela vond zij het beste, omdat je kindje dan nog kan snuffelen dankzij de uitsparing aan de neus), dat zou Olivia helpen met het aanhappen. In eerste instantie dachten we dat al onze problemen opgelost waren, het tepelhoedje vulde zich mooi met melk en -niet onbelangrijk- het leek alsof Olivia een tikkeltje tevredener was. Nog eens vier dagen later (er zat een weekend tussen) werd Olivia opnieuw gewogen door de vroedvrouw en bleek ze -tegen alle verwachtingen in- wéér afgevallen, 8 dagen oud was ze toen en amper 2,5kg. (haar geboortegewicht was 2,845kg.). Ik dacht dat ze nooit 3kg. zou gaan wegen.  

Spoiler alert! Ze weegt intussen écht wel meer dan 3kg.
Een bijzonder goed artikel over groeicurvepaniek vind je trouwens op Kiind.

Tot overmaat van ramp vulde het tepelhoedje zich ook niet meer met melk zoals voor het weekend, besluit: wellicht een gedaalde productie en toch niet goed gedronken. Net op het moment dat dat eigenlijk niet zou mogen, tijdens de kraamweek moet je net zo vaak mogelijk voeden omdat je dan alle 'schakelaars' aanzet, wat ervoor zorgt dat je productie lang mee kan. De vroedvrouw belde die maandag naar de boobfoon van Boobs-'n-Burps, die je, wanneer je een medisch noodgeval bent, 7/7 kan bellen voor het huren van een kolf. Ik belde Michael, die net aan zijn eerste werkdag was begonnen, huilend, om te vertellen dat Olivia een medisch noodgeval aan het worden was en ik aan de kolf moest. Hij kwam meteen naar huis, alwaar we nog wat huilden en mijn mama, die ik ook al huilend had opgetrommeld, arriveerde met de deskundige uitleg en gehuurde kolf (die we zomaar tijdens een sluitingsdag van de winkel konden gaan ophalen! Over service gesproken.).  

Ik probeerde mij zo goed en zo kwaad mogelijk te ontspannen en kolfde... te weinig. En dat 3 voedingsbeurten na elkaar. We belden 's avonds paniekerig naar de vroedvrouw, wat -althans voor Michael- resulteerde in een raceke naar bijna sluitende apothekers van wacht in de hoop wat kunstvoeding op de kop te kunnen tikken. Ik zie mij er nog zitten, huilend op de sofa, omdat ik mij mislukt voelde omdat ik geen eten kon maken voor mijn kind, en Olijfje op mijn schoot, ook huilend maar dan van de honger. 

Op diezelfde zetel werd een uurtje later het poederpact gesloten, blij dat het bestond voor noodgevallen, maar niets voor ons. Ik kolfde de volgende dagen alsof mijn leven er vanaf hing en kon gelukkig na een dag of 10 de kunstvoeding opnieuw buitengooien. Mijn productie was terug op peil, maar dat wilde helaas niet zeggen dat Olivia live kon drinken, want dat was nog steeds niet het geval. 

Ons ritueel ging als volgt: een voeding begon met het aanleggen van Olivia mét een tepelhoedje (ook al zo'n gedoe), om wat ze niet kon ook al niet te verleren. Dit resulteerde uiteraard in een totaal gefrustreerd, krijsend Olijfje amper 5 minuten later, lees: instant toeschietreflex voor mama. Vervolgens gaf ik haar het flesje (met Calma-speen van Medela, een aanrader) dat ik al au bain marie had opgewarmd (gebruik voor borstvoeding beter geen microgolf, de vetten in de melk zouden te heet kunnen worden en zo je kindje kunnen verbranden). 

Na haar voeding probeerde ik dan de druk weg te kolven en zo een flesje voor de volgende maaltijd te voorzien (en wat extra voor de diepvries, op dit moment heb ik nog steeds een halve schuif gevuld met melk. Instant gemoedsrust, jom!). Daarna ging ik alles (kolf en flesjes) steriliseren (wist ik toen al maar dat je bij borstvoeding slechts eens in de paar dagen moet steriliseren, en dat alles met koud, dan met warm sop afwassen voldoende was, ik had verdorie tijd bespaard). En als dat alles ongeveer klaar was, was er meestal nog wel een half uurtje 'rust' om even een boterhammetje te eten of in de douche te springen of te slapen. Want om de 2 à 3 uur voeden (wat meestal ongeveer de frequentie is van op verzoek voeden) betekent dat je begint te tellen vanaf het begin van de vorige voeding. 24/24, om de paar uur voeden, het is dodelijk vermoeiend. Denk daar de volgende keer maar eens aan als je uren op bezoek gaat bij een mama en haar vers babytje! 

Gelukkig ging heel het ritueel wel iets sneller als Michael thuis was, want dan kolfde ik terwijl Olivia haar flesje kreeg, en won ik zéker een kwartier slaap. 

Gigantisch trots op mijn diepvriesstash.

We hadden ons ritueel down en Olivia begon beetje bij beetje bij te komen en beter te drinken aan de borst (lees: minder snel gefrustreerd te raken). Begin april, toen ze bijna een maand oud was, bereikte ze de kaap van de 3kg, deden de vroedvrouw en ik een vreugdedansje in de badkamer en namen we afscheid, we moesten gewoon verder blijven doen zoals we bezig waren, elke dag minder en minder aanvullen met gekolfde melk maar haar meer en meer live (nog altijd via een tepelhoedje) laten drinken. En haar gewicht in't oog blijven houden met de weegschaal die we bij het ziekenfonds gehuurd hadden. 

Helaas begon Olivia recht evenredig met goed -van een flesje of tepelhoedje- drinken ook meer over te geven. Ettelijke halve uren 'rust' werden dus aan omkleden van zowel mezelf als Olivia besteed. We dachten dat het refluxmonster er wat mee te maken zou kunnen hebben en dus gingen we naar de kinderarts. Er werd bloed genomen, medicatie voorgeschreven én ook een bange, onzekere mama borstvoedingsondermijnend advies gegeven. Niet opzettelijk natuurlijk maar het is wel schrijnend hoe weinig zelfs pediaters met jarenlange ervaring over borstvoeding weten. Als ik toen maar wist wat ik nu weet, ik was naar de enige pediater die ook lactactiekundige is gegaan. Of ik had Tom van La Madrugada ingeschakeld. Ik blijf mezelf verwijten dat ik in heel het verhaal geen échte lactatiekundige onder de arm nam. Of ontdekte dat er Facebookgroepjes en websites (La leche league, Eurolac, borstvoeding.com met zijn online groeicurven) bestaan waar je je vragen en verhalen kwijt kan. 

Enfin: medicatie geven, Olivia voor en na haar voedingen wegen en duimen dat je tijdens dat ritueel niet ondergekotst werd én dat ze bijkwam was zowat de samenvatting van de afspraak bij de pediater. 

We ploeterden voort.

Een absoluut dieptepunt was 22 april, Michael zijn verjaardag. Toen postte ik vanop de koude badkamervloer de volgende statusupdate op Facebook. 

ging -efkes rap- kolven & douchen om daarna de baby in de draagdoek te zwieren en cadeaukes te gaan kopen voor haar jarig lief sinds 8 jaar. bijna twee uur en 3 propere tshirts later zit ze echter nog steeds, nog vuiler en ongekolfd, met een kind dat vandaag nergens anders wil zijn dan gedrapeerd over moeders' schouder op de badkamervloer. Michael misschien moet ge Olivia maar als uw cadeauke beschouwen dit jaar. Ik zal ze tegen straks propere kleren aandoen. X

Gelukkig vond mijn toplief een omgekleed Olijfje (en een uurtje gamen) een geweldig cadeau. (Vier dagen later vroeg ik overigens een uurtje badderen als mijn verjaardagscadeau, ik heb nog nooit zó van een bad genoten als toen.) 

Op een keertje was Olivia zo hongerig 's nachts dat ze al begon te drinken voor het tepelhoedje op zijn plaats hing, en wonder boven wonder leek dat te werken. Ik bleef angstvallig bijhouden hoeveel ze woog, hoeveel plaspampers ze had en hoelang ze dronk maar bood dus vanaf dan, dat moet ongeveer begin mei geweest zijn, ook al eens een borst aan zonder tepelhoedje. 

Half mei gingen we op vakantie en moest ik kiezen of ik mijn gigantische huurkolf of mijn ziekenfondsweegschaal meenam want de plaats in de auto was beperkt. Ik koos voor de huurkolf en liet de weegschaal thuis. Het was moeilijk om dat angstvallig wegen los te laten, dát en kolven was immers het enige dat mij die slapeloze weken overeind had gehouden. Maar de week passeerde, en het brandde om ze thuis meteen op de weegschaal te leggen. Zo gezegd, zo gedaan. En toen bleek ze -oh triomf- 200gr. bijgekomen. (De richtlijn van de pediater was dat ze zeker 120 à 150gr. per week moest bijkomen.) Onze triomf voelde nog specialer aangezien ze die hele week rechtstreeks van de borst had gedronken, zonder tepelhoedjes en maar 3 voedingen afgekolfde melk had gekregen. 

Voor haar reflux zagen we verder nog een osteopate, maar medicatie en haar zo rechtop mogelijk houden was toch de voornaamste oplossing. Eigenlijk is ze er echt pas uit beginnen groeien na een paar maanden, en dan nog. Ook nu nog geeft ze eigenlijk snel over, het lijkt erop dat ze de zwakke maag van haar papa heeft geërfd. Ocharm.

U hoort het al, pas toen ik terug moest gaan werken, ergens begin juli, begon het pas echt gemakkelijk te worden, die borstvoeding (als je nog even terug naar boven scrolt en op de groeicurve kijkt naar week 15 dan zie je ook echt duidelijk dat het toen beter ging). Ik bracht de huurkolf terug om andere mama's te helpen en ik kocht mij een goeie kolf, want na zoveel moeite gedaan te hebben was ik vastbesloten 6 maanden exclusief borstvoeding te geven. Ik volgde de cursus Borstvoeding voor gevorderden, las Ouderschap vanuit je hart waar ik de beste toeschietreflex-kolf-tip-voorophetwerk uit haalde (schouders laten hangen en diep zuchten/uitademen) en gedurende een maand of drie kolfde ik gezwind en blij elke drie uur op het werk. Ik denk dat het feit dat ik na 7 dagen aan een kolf hing mij wel bespaard heeft van de anti-kolf-gevoelens die ik soms bij andere mama's hoor. Toen Olivia ook vaste voeding begon te eten kolfde ik wat minder en toen nog wat minder, maar ik denk dat ik afhankelijk van mijn uren (mijn uurrooster is wisselend) toch tot 1,5 jaar gekolfd heb (met dank aan borstvoedingspauzes en een topbaas en lieve collega's die het allemaal prima vonden dat ik af en toe 10 minuutjes weg was, ook nadat de wettelijk toegelaten 9 maanden verstreken waren).

Ging alles dan helemaal voor de wind vanaf de drie maanden, nee, helemaal niet. Olivia clusterde nagenoeg elke avond, kreeg tandjes, die ze bij momenten ook gebruikte, sommige mensen uit mijn omgeving vonden dat Olivia die eerste zomer water moest bij krijgen op warme dagen (niet nodig, gewoon een keertje extra aanleggen is voldoende), mijn cyclus kwam terug op gang (en ja, dat voelt ge aan uw borsten) en ik moest geopereerd worden aan mijn kaakgewricht (toen Olivia een maand of 9 was) én een nachtje in het ziekenhuis blijven. Maar gelukkig blijft je leren over borstvoeding en vind je oplossingen, tegen de tijd dat ik geopereerd werd en ik alweer een schoon staaltje borstvoedingsondermijnend advies kreeg van een arts, wist ik gelukkig wel beter. Ik trok naar de gratis consultatie met een lactatiekundige bij Boobs-n-burps en leerde dat mijn medicatie en operatie wél compatibel was met het geven van borstvoeding.

Hoewel bovenstaand verhaal dat misschien niet doet uitschijnen ben ik ergens blij dat ik die eerste moeilijke borstvoedingsperiode heb meegemaakt én doorstaan. Onlangs verzuchtte ik tegen Michael dat ik nog altijd versteld sta van het feit dat ik er geen postnatale depressie aan overgehouden heb. Zijn repliek was maar nee, jom, gij waart postnataal geobsedeerd door borstvoeding. En dat is waar. Ik kan alleen maar duimen dat het de volgende keer makkelijker zal gaan, omdat ik weet wat ik moet doen, maar vooral waar ik terecht kan als het niet loopt zoals het hoort. En ik put er ook gemoedsrust uit dat ik weet dat ik mijn zus en vriendinnen, die misschien tegen dezelfde berg aanlopen, later in contact kan brengen met de juiste mensen en dat hun stress daardoor (misschien) zal verminderen.

En hoe contradictorisch het ook moge klinken, ondanks de stress die het met zich meebracht heeft borstvoeding geven mij wel 1 héél belangrijk ding geleerd: leren relaxen. Als Olivia mij na een crèchedag ziet, moet ze even die mamatijd hebben en moet ik wel gaan zitten en haar wat in de ogen kijken en aaien. En ook, toen Olijfje nog een krijsend wezentje was waar ik van dacht dat het mijn grootste vergissing ooit was, ook dán heeft het geholpen om die band op te bouwen. Om een connectie te maken. Om te leren wat het is om mama te zijn. Alles te laten vallen, zelfs al is het huis ontploft en staat het eten op het vuur. Ge moet er zijn want dat dutske heeft u -letterlijk- nodig en dat is zwaar en niet altijd gemakkelijk maar tegelijk ook wel héél erg empowering als ge merkt dat uw kindje bijkomt en groeit van uw melk. En in mijn verhaal werd het er naarmate ik langer voedde alleen maar makkelijker op, altijd eten bij dat op temperatuur is, 's nachts niet opstaan, gewoon je borst ontbloten,...

Op dit moment drinkt Olivia nog steeds, al is dat sinds de nieuwe zwangerschap bij momenten héél erg pijnlijk. Hoewel ze een paar maanden terug echt nog volledig op vraag dronk is dat nu omwille van een kelderende productie (damn you pregnancy hormones!) niet meer haalbaar en proberen we haar 's morgens, 's avonds en occasioneel 's nachts (yup, nog steeds nachtvoedingen ten huize indestad) te laten drinken en gedurende de dag af te leiden met ander lekkers. 

Ik ben benieuwd wanneer ons avontuur af zal lopen, mijn eerste doel was zes maanden, wat door de problemen werd teruggeschroefd naar 3, wat vervolgens weer 6 werd, en dan 1 jaar, en dan 1,5 jaar, en vervolgens de magische grens van de 2 jaar, de WHO-norm. Inmiddels zitten we 2 jaar en 3 maanden verder en ik heb geen doelen meer. Tandemen had ik graag gedaan mochten de kindjes minder gescheeld hebben, maar ik denk dat dat er niet meer in zit.

Wat het ook zij, het is mooi geweest.

Wellicht één van de laatste borstvoedingsfoto's, een tweetal weken geleden genomen op vakantie aan zee.

Bent u nog steeds aan't lezen? Proficiat! Lees vooral nog even verder want de winkel waar ik zo goed als héél mijn borstvoedingsavontuur aan te danken heb: Boobs-n-burps is bezig met een crowdfundingsactie. Zij willen hun kolvenpark uitbreiden, omdat goeie kolven nodig zijn (ik en misschien Olivia nóg meer, ben daar het levende bewijs van!). Goeie kolven kosten geld, veel geld. Als je dat weet én als je weet dat OCMW's in grote steden poedermelk terugbetalen maar niet de aankoop van een borstkolf dan weet je dat er iets grondig mis is. Boobs-n-burps wil met hun nieuwe kolvenpark ook kansarme mama's GRATIS aan een kolf helpen. Hoe fantastisch is dat wel niet! Als je nog een beetje vakantiegeld over hebt dat je écht goed wil besteden, geef het dan alsjeblieft -voor 30 juni- aan Roeline en co!